طراحی یک دبستان با هدف ارتقاء هوش های چندگانه

در طراحی و ساخت مدارس کشور، کم توجهی به تنوع موجود در نیازها و روش های یادگیری دانش آموزان، موجب ناسازگاریِ کالبد معماری با ویژگی های فردیِ طیف متنوع کاربران شده است. این مدارس، به تفاوت های فردی، استعداد و بهره های هوشی مختلف در افراد، توجهی نداشته و فضاهای مناسبی برای پرورش توانایی های خاص در دانش آموزان فراهم نمی آورند. این امر می تواند؛ کاهش یادگیری موثر و لذت بخش و در برخی موارد، تبعات روحی-روانی ناگواری را برای افراد به دنبال داشته باشد. ویژگی های فردی دانش آموزان و شیوه های یادگیری در آن ها، به میزان زیادی وابسته به هوش افراد است. با توجه به نظریه ی هوش های چندگانه ی گاردنر، هوش در افراد، دارای وجوه و انواع متفاوتی است. بر اساس این نظریه، همه ی افراد از انواع هوش ها برخوردارند و پرورش این هوش ها در دانش آموزان از طریق انجام فعالیت هایی امکان پذیر است. بنابراین، فراهم کردن فضای مناسب برای وقوع این فعالیت ها ممکن است بتواند بر ارتقاء هوش های چندگانه در دانش آموزان تأثیر مثبت بگذارد. بر این اساس، در این پژوهش، تصور بر این است که هر یک از هوش های چندگانه در یک یا چند فضای مدرسه، بهتر پرورش پیدا می کند و وجود ویژگی های خاص کالبدی در هر یک از این فضاها بر میزان پرورش هوش مربوطه تاثیرگذار است. لذا، پژوهش حاضر، به دنبال دستیابی به الگوهایی برای طراحی است که با استفاده از آن، محیط آموزشی ساخته شده بتواند شرایط یادگیری را برای دانش آموزان با استعدادها و طیف های هوشی متنوع ارتقاء دهد. طراحی یک مدرسه ی ابتدایی با استفاده از الگوهای بدست آمده نیز از جمله اهداف جانبی این پژوهش است. در این راستا، مطالعه ی حاضر، به دو بخش، تقسیم شده است. در بخش نخست، به منظور شناخت مفاهیم اولیه ونظریه¬های مرتبط، مطالعه ی پژوهش های مشابه و تدوین مبانی نظری تحقیق از روش مطالعات اسنادی کتابخانه ای استفاده شده است. در بخش دوم نیز به منظور شناسایی فضاهای مناسب برای پرورش هوش های چندگانه و یافتن شاخصه های کالبدی آن ها، مطالعاتی میدانی انجام شده است. جامعه ی آماری این مطالعات، دانش آموزان مقطع ابتدایی در شهر مشهد می باشند. یافته های مطالعات میدانی، بوسیله ی آزمون ناپارمتریک فریدمن و با استفاده از نرم افزار spss تحلیل شده است. یافته های تحقیق، حاکی از وجود ارتباطی معنادار میان برخی فضاها و یک یا چند هوش بوده است. همچنین، ویژگی های کالبدی مناسب برای هریک از این فضاها، با هدف ارتقاء هوش مرتبط نیز از دیگر یافته های این تحقیق است. مجموعه ی این مطالعات، پس از ارزیابی و تحلیل در ارائه ی رهنمودهایی برای طراحی مدارس ابتدایی، با هدف ارتقاء هوش های چندگانه در دانش آموزان مورد استفاده قرار گرفته است. سپس، بر اساس این رهنمودها، راهبردهایی برای طراحی مدرسه ابتدایی ارائه شده و در انتها نیز یک نمونه ی موردی، با استفاده از راهکارهای توصیه شده، طراحی شده است.